Een psychose tijdens de ontgroening

Het is al jaren geleden, maar het markeerde een groot keerpunt in mijn leven. Hoewel de oorzaken al veel eerder in mijn leven vorm kregen, was de aanleiding de ontgroeningsrituelen bij een studentenvereniging. De psychose die ik in 2005 doormaakte had een enorme impact op mijn leven en op het leven van de mensen om mij heen. Vaak spreek ik over voor én na. Mijn leven voor de psychose en na de de psychose. Tijdens de eenmalige psychose episode hoorde ik dingen die er niet waren en zag dingen die niet bestonden. Tijdens de ontgroening bij een christelijke studentenvereniging begon het.

Diploma & studeren
Een aantal maanden daarvoor in 2005 behaalde ik mijn VWO diploma aan het Greijdanus College in Zwolle. Ik ging Bouwkunde studeren aan de Technische Universiteit Delft (TU-Delft). Ik melde me aan bij de christelijke studentenvereniging V.G.S.D. in Delft. Van jongs af aan was ik lid van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt (GKV, inmiddels NGK), waar mijn ouders kerkten. Deze studentenvereniging was ook een Gereformeerde Studentenvereniging, dus was de keus voor mij eenvoudig gemaakt. Het voelde vooral ook als een veilig keus. Andere studentenverenigingen, die niet van de GKV waren vond ik eng en onbekend. Vooraf aan de ontgroening ervoer ik spanning. Maar dat zal iedereen wel hebben gehad. Iemand gaf me nog een tip en zei over de ontgroening: ‘Je moet het gewoon als een spelletje zien’. Deze tip zou ik in mijn achterhoofd houden.

Bouwval
Een aantal dagen voor de ontgroening kwam ik in Delft om in mijn studentenwoning te gaan wonen. Die moest door de huurbaas voor de vakantie nog verbouwd worden, maar zou klaar zijn aan het begin van het nieuwe studiejaar. Toen ik aankwam bij mijn nieuwe woning met een bus vol spullen, bleek het huis echter niet bewoonbaar. Het zou verstandig zijn om even te bellen om te checken of ik in de woning kon. Maar als dat niet zou kunnen, had ik een probleem. Dus het zou vast goedkomen en ik ging naar mijn nieuwe huis, zonder te weten dat het eigenlijk onbewoonbaar was. Toch ging ik er alvast wonen, hoewel het beter kamperen genoemd kon worden. Mijn onzekerheid drukte ik weg. Gewoon een positieve mind-set en doorzetten! Ik ben zo iemand van ´het glas is halfvol´, dus dit zou ik ook wel weer fixen.
Er was geen warm water in het studentenhuis, dus kocht ik een waterkoker om warm water te hebben. De toilet moest ik aan het einde van de dag – als de klussers naar huis waren – op de rioleringsbuis plaatsen. ´Ach, gewoon doorzetten´, dacht ik. Maar diep van binnen voelde ik me angstig en machteloos, maar dat wist niemand (ook ik zelf niet, ik herkende de gevoelens niet. Het zou jaren duren om ze te herkennen, erkennen en doorvoelen). Gevoelens van onveiligheid kon ik nog niet hanteren. Ik duwde ze onbewust weg. Gewoon doorzetten, dan zou het wel goedkomen. Ik wist niet beter. 

Cultuur van angst
Door de spanning van het wonen in een nieuwe stad, een nieuwe studie en de slechte woonomstandigheden begon ik moe aan de ontgroening bij de V.G.S.D. Het wegdrukken van gevoelens die gevoeld wilden worden hadden hier terugkijkend misschien wel de grootste bijdrage in. 
De ontgroening kenmerkte zich voor mij door: weinig slaap, intimidatie vanuit de ontgroeningscommissie, een kleine jaargroep en geen overzicht. Eigenlijk had ik een veilige plek nodig om opgevangen te worden aan het begin van deze nieuwe levensfase. Maar he, iedereen deed een ontgroening, het hoorde erbij. De ontgroening was voor mijn niet leuk of enigszins onplezierig, maar een plek van enorme angst. 

People pleasen
Tijdens de ontgroening moesten we allerlei opdrachten doen. Deze probeerde ik zo goed mogelijk te doen, zodat ik zo min mogelijk te maken kreeg met de intimiderende houding van de ontgroeningscommissie. Als ik het hen naar de zin maakte, hoefde ik mijn grootste angsten niet te voelen. Mijn angst voor afwijzing was voor de ontgroening al groot. De ontgroening triggerde deze onveiligheid nog veel meer. 

Het ‘spelletje van de ontgroening’ ging steeds verder met mij aan de haal. Langzamerhand belandde ik in een psychose. Realiteit en waan liepen door elkaar. Omdat de ontgroeningscommissie het niet goed met me vond gaan, gingen ze langs de dokter met mij. Deze wist ik – in mijn psychose – toch om de tuin te leiden, dat ze dachten dat ik alleen wat extra rust nodig had.

Wanen
Tijdens de psychose had ik de waan (een waan is de situatie dat je dingen waarneemt die er in werkelijkheid niet zijn) dat ik in de gaten werd gehouden via de chip in mijn telefoon. Toen ik mijn telefoon uitzette verdwenen alle auto’s (die me in de gaten hielden) en werd het rustig op straat. In mijn wanen dacht ik dat heel Delft tegen mij samenwerkte (als de geheime dienst) om mij tijdens de ontgroening in de gaten te houden. Ik besloot dat ik daarom bij het stoplicht door rood kon lopen, want als iedereen mij in de gaten hield, zou iedereen ook wel stoppen. Het bleek inderdaad dat mensen stopten als ik door rood liep… met piepende remmen. 

Door de politie van straat gehaald
Omdat ik een gevaar vormde voor mijzelf werd ik uiteindelijk door de politie van straat gehaald. Toen bestond de term ‘verwarde man’ nog niet echt, maar tegenwoordig zouden we het zo noemen. Ik werd op de grond geduwd en vastgehouden. In de boeien zat ik in de politieauto naar het politiebureau, waar ik mijn riem en veters in moest leveren. Wanneer ik moest plassen stonden er twee agenten achter mij, om me in de gaten te houden. Na een aantal uren ging de deur van de cel open. Daar stonden mijn ouders. Ze zeiden: “Eelco, het spel is over…”. Voor het eerst was ik weer even terug in de realiteit. 

Verder praten?
Naast een psychose, maakte ik ook een zware depressie, angststoornis en later nog een burn-out door. 

Het meemaken van psychose (of andere psychische ontwrichtende ervaringen) is zowel voor degene die het overkomt als de (directe) omgeving een gebeurtenis met een enorme impact. De wereld van familie en vrienden wordt door elkaar heen geschud. Het is goed om hierover in gesprek te gaan. Hiervoor ben je ook welkom bij Come Alive.